U četvrtak, 26. januara 2023. u 13.00 u Galeriji Prirodnjačkog muzeja biće otvorena izložba "Hilandarski medicinski kodeks i srpska srednjovekovna medicina" čiji su autori Aleksandra Savić, muzejski savetnik Prirodnjačkog muzeja u Beogradu i dr Snežana Jarić, naučni savetnik Odeljenja za ekologiju Instituta za biološka istraživanja "Siniša Stanković".

Na izložbi će biti predstavljen jedan od najpoznatijih i najznačajnijih dokumenata srpske srednjovekovne medicine "Hilandarski medicinski kodeks", rukopis od izuzetnog značaja za kulturu i istoriju srpske medicine, farmacije i botanike, svedoči o praksi lečenja ljudi prirodnim lekovitim sredstvima u srednjovekovnoj Srbiji.

Biće izloženo fototipsko izdanje „Hilandarskog medicinskog kodeksa", biljke iz Farmakološkog spisa iz Kodeksa u prirodnom (kao bašta) ili herbarizovanom obliku, botaničke ilustracije autora Bore Milićevića, likovnog tehničara Prirodnjačkog muzeja, lekove životinjskog i mineralog porekla. Izloženi su primerci iz zbirki Prirodnjačkog muzeja i Hemijskog fakulteta u Beogradu, a kuriozitet izložbe su izuzetno retki, sačuvani srednjovekovni eksponati iz oblasti medicine i hirurgije sa područja Srbije (hirurški nož, svrdlo za vađenje metaka, pincete, skalpeli, makaze, naočare lekara, bočice itd.), pozajmica iz Muzeja Ras u Novom Pazaru i riznice srednjovekovnih medicinskih instrumenata manastira Banja u Pribojskoj Banji. Predstavljena je i trepanovana lobanja (medicinski zahvat bušenja kosti lobanje radi oslobađanja od glavobolja) iz Narodnog muzeja Kikinda.

Hilandarski medicinski kodeks (HMK; 15-16 vek) je najznačajniji i najočuvaniji srpski srednjevekovni rukopis u kome su sabrani spisi evropske medicinske nauke od XII do XV veka. Predstavlja jedinstvenu zbirku sačuvanih medicinskih i farmakoloških rukopisa i može se smatrati prvom srpskom i prvom slovenskom farmakopejom. Godine 1952. akademik Đorđe Sp. Radojičić je otkrio rukopis u riznici srpskog manastira Hilandar na Svetoj Gori. Nazvao ga je prema prvoj stranici rukopisa „Objašnjenje dijagnoze bolesti na osnovu pulsa“ (Besѣda ot poznaniia bolѣsti po pipaniiu žiъ). Kodeks sadrži nekoliko vrsta spisa: o internoj medicini, infektivnim bolestima, farmakologiji, toksikologiji, pedijatriji, terapijskim uputstvima i hirurgiji.