Akvatična ekologija proučava vodene ekosisteme uključujući mora, reke, jezera, bare i močvare, tj. odnose između fizičkih, hemijskih i bioloških komponenti ovih staništa. Istraživači koji se bave akvatičnom ekologijom ispituju i uticaj čoveka i njegovih aktivnosti na vodene ekosisteme.
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Biomonitoring je proces sistematskog posmatranja, merenja i analize fizioloških, biohemijskih, molekularnih i genetskih odgovora živih organizama na promene u životnoj sredini, koji pruža kvalitativne ili kvantitativne informacije o stanju životne sredine, i uključuje korišćenje različitih bioindikatora, biomonitora, bioakumulatora i biomarkera.
Klimatske promene su sveobuhvatna i rastuća globalna pretnja biodiverzitetu i ekosistemima. Direktno dovode do fenoloških, fizioloških, morfoloških i etoloških promena; širenja invazivnih vrsta; smanjenja brojnosti i izumiranja nativnih vrsta. Izmenjeni klimatski uslovi utiču na promene u kvalitetu staništa uzrokujući promene u rasprostranjenju vrsta i životnih zajednica. Da bi se ublažili efekti klimatskih promena u životnoj sredini neophodno je njihova predikcija i razumevanje njihovog uticaja na živi svet.
Konzervaciona biologija ima za cilj da očuva biološku raznovrsnost na Zemlji i bavi se dugoročnom održivošću ekosistema. Interdisciplinarnim pristupom, konzervaciona biologija se bavi rešavanjem problema očuvanja na nivou vrsta, zajednica i ekosistema koji su direktno ili indirektno narušeni ljudskim aktivnostima ili drugim uticajima.
Terestrična ekologija proučava odnose organizama i životnih zajednica (biocenoza) prema uslovima spoljašnje sredine i interakciju između živih bića na kopnu. Ova istraživanja pružaju konceptualnu osnovu za razumevanje procesa u kopnenim ekosistemima i njihove osetljivosti na promene u životnoj sredini i biotičke promene.
Urbana ekologija proučava fundamentalne ekološke koncepte unutar urbanih sredina. Uključuje ispitivanje razlika ekoloških obrazaca, odnosa i procesa u urbanim sredinama u poređenju sa neurbanizovanim sredinama i istraživanje uticaja urbanizacije na ekologiju organizama. Ispituje odnose i interakcije između ekoloških i društvenih komponenti unutar urbanog ekosistema nastalog isključivo antropogenom aktivnošću.
Nivoi obrazovanja:
• Doktorat, Ph.D. (Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu, 2013)
• Osnovne studije, B.Sc. (Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu, 2005)
Zaposlena sam u Institutu za biološka istraživanja „Siniša Stanković” – Institut od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju Univerziteta u Beogradu od 2005. godine.
Od početka naučnog rada bavim se istraživanjima u oblasti evolucione ekofiziologije biljaka. Glavna tema istraživanja su adaptivni odgovori biljaka (Iris pumila L.) na promenljive i stresne abiotičke faktore životne sredine. Najvažniji rezultati doprinose upoznavanju različitih nivoa bioloških odgovora biljaka (od proteina do fenotipa) na promene faktora životne sredine, pre svega intenziteta svetlosti i temperature. Poseban fokus istraživanja je na utvrđivanju značaja enzimskih i neenzimskih antioksidanata koji igraju ključnu ulogu u zaštiti bioloških makromolekula od štetnog dejstva reaktivnih vrsta kiseonika nastalih kao posledica oksidativnog stresa. Pored toga, deo istraživanja je usmeren na izučavanje biljnih jedinjenja kao potencijalnih bioloških insekticida i repelenata protiv štetnih insekata.
Učestvovala sam u realizaciji projekata:
o „Adaptacije u prirodnim i laboratorijskim populacijama“, 2005. godine.
o „Fiziološki i evolucioni aspekti stresnog odgovora u prirodnim i laboratorijskim populacijama“, 2006 – 2010. godine.
o „Evolucija u laboratoriji i adaptacije u prirodi“, 2011 – 2020. godine.
o Interni SAIGE projekat Dokaz koncepta „Tim-štit - Bioinsekticid/repelent na bazi kuglica acetata celuloze i timola za zaštitu semena pasulja u skladištima“ 2023/24. godine.
Eco-Evo-Devo povezuje ekologiju, teoriju evolucije i biologiju razvića. U okvirima Eco-Evo-Devo proučava se uticaj sredinskih signala (biotičkih i abiotičkih) na strukturu i dinamiku populacija, formiranje novih fenotipova tokom procesa razvića i njihove evolucije kod različitih taksona biljaka, životinja i gljiva.
Ekofiziologija proučava fiziološke procese u živim bićima koji su odgovor na promene u spoljašnjoj sredini i koji su fundamentalni za razumevanje mehanizama i interakcija koji leže u osnovi adaptivnih strategija organizama. Uticaj klimatskih promena, prisustvo različitih zagađivača, dostupnost nutrijenata i degradacija staništa su neki od izučavanih uticaja.
Fiziologija i molekularna biologija biljaka obuhvataju izučavanja mehanizama koji leže u osnovi rastenja i razvića biljaka, morfogeneze biljaka in vitro (organogeneze, somatske embriogeneze, androgeneze), sinteze i akumulacije specijalizovanih metabolita, odgovora biljaka na različite vrste stresora, kao i alelopatskih odnosa među biljkama.
Klimatske promene su sveobuhvatna i rastuća globalna pretnja biodiverzitetu i ekosistemima. Direktno dovode do fenoloških, fizioloških, morfoloških i etoloških promena; širenja invazivnih vrsta; smanjenja brojnosti i izumiranja nativnih vrsta. Izmenjeni klimatski uslovi utiču na promene u kvalitetu staništa uzrokujući promene u rasprostranjenju vrsta i životnih zajednica. Da bi se ublažili efekti klimatskih promena u životnoj sredini neophodno je njihova predikcija i razumevanje njihovog uticaja na živi svet.
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Biologija invazivnih vrsta proučava introdukovane invazivne vrste i njihov uticaj na diverzitet, strukturu, dinamiku i funkcionisanje ekosistema koji naseljavaju. Invazivne vrste se smatraju jednim od najznačajnijih faktora smanjenja biodiverziteta.
Biomonitoring je proces sistematskog posmatranja, merenja i analize fizioloških, biohemijskih, molekularnih i genetskih odgovora živih organizama na promene u životnoj sredini, koji pruža kvalitativne ili kvantitativne informacije o stanju životne sredine, i uključuje korišćenje različitih bioindikatora, biomonitora, bioakumulatora i biomarkera.
Biotehnologija se bavi istraživanjem i primenom bioloških procesa i sistema (organizmi i njihovi produkti, ćelije i delovi ćelija) za stvaranje ili modifikovanje proizvoda ili procesa korisnih ljudima i uključuje i procene rizika od njene upotrebe (biološku sigurnost).
Eco-Evo-Devo povezuje ekologiju, teoriju evolucije i biologiju razvića. U okvirima Eco-Evo-Devo proučava se uticaj sredinskih signala (biotičkih i abiotičkih) na strukturu i dinamiku populacija, formiranje novih fenotipova tokom procesa razvića i njihove evolucije kod različitih taksona biljaka, životinja i gljiva.
Evolucija osobina životne istorije objašnjava na koji način evolucioni mehanizmi (pre svega prirodna selekcija) optimizuju preživljavanje i reprodukciju organizama u određenim sredinskim uslovima. Osobine životne istorije čine osnovu adaptivne vrednosti organizma i uključuju: trajanje razvića, veličinu organizma, broj, veličinu i pol potomaka, stopu preživljavanja, dužinu života itd. Proučavanje evolucije osobina životne istorije odvija se na prirodnim i laboratorijskim populacijama.
Klimatske promene su sveobuhvatna i rastuća globalna pretnja biodiverzitetu i ekosistemima. Direktno dovode do fenoloških, fizioloških, morfoloških i etoloških promena; širenja invazivnih vrsta; smanjenja brojnosti i izumiranja nativnih vrsta. Izmenjeni klimatski uslovi utiču na promene u kvalitetu staništa uzrokujući promene u rasprostranjenju vrsta i životnih zajednica. Da bi se ublažili efekti klimatskih promena u životnoj sredini neophodno je njihova predikcija i razumevanje njihovog uticaja na živi svet.
Konzervaciona biologija ima za cilj da očuva biološku raznovrsnost na Zemlji i bavi se dugoročnom održivošću ekosistema. Interdisciplinarnim pristupom, konzervaciona biologija se bavi rešavanjem problema očuvanja na nivou vrsta, zajednica i ekosistema koji su direktno ili indirektno narušeni ljudskim aktivnostima ili drugim uticajima.
Populaciona genetika proučava genetički sastav – distribuciju i promenu učestalosti alela tokom vremena, unutar i između populacija. Koristi matematičke modele dinamike učestalosti alela, izdvaja predviđanja o verovatnim obrascima genetičke varijacije u stvarnim populacijama i testira predviđanja u odnosu na empirijske podatke.
Zaštita životne sredine podrazumeva smanjenje ili sprečavanje zagađenja, negativnih uticaja na životnu sredinu, štete nanesene ekosistemima ili prirodnim resursima izazvane ljudskim aktivnostima.
Doktorat (Ph.D.), Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu, 2012, osnovne studije (M.Sc., B.Sc.), Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu, 2007. Od 2011. zaposlen je na Institutu za biološka istraživanja „Siniša Stanković“ – Institutu od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju. Bavi se studijama evolucione morfologije, pre svega evolucije kranijalnog i postkranijalnog skeleta vodozemaca, gmizavaca i pleistocenskih krupnih herbivora. Drugi pravac istraživanja vezan je za studije faunistike, biodiverziteta i konzervacione biologije. Do sada je učestvovao na projektima osnovnih istraživanja finansiranim od strane Ministarstva nauke i tehnološkog razvoja i inovacije Republike Srbije. Pored toga, učestvuovao je na više nacionalnih i međunarodnih projekata i sarađivao i sa istraživačima van matičnog projekta, uključujući i brojne međunarodne saradnje. Ima autorska poglavlja u Crvenim knjigama faune Srbije I i II (vodozemci i gmizavci). Bio je angažovan kao ekspert na projektima Ekološke mreže Republike Srbije. Učestvovao je u izvođenju nastave na Biološkom fakultetu Univerziteta u Beogadu, za predmete Morfometrija i Specijalni kurs faunistike. Bio je komentor na dve doktorske disertacije. Uvođenjem novih metodoloških pristupa doprineo je razvoju kako evolucione morfologije tako i paleontologije dok je njegov rad na faunistici i biogeografiji u velikoj meri unapredio poznavanje distribucije i diverziteta vodozemaca i gmizavaca u Srbiji.
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Biologija invazivnih vrsta proučava introdukovane invazivne vrste i njihov uticaj na diverzitet, strukturu, dinamiku i funkcionisanje ekosistema koji naseljavaju. Invazivne vrste se smatraju jednim od najznačajnijih faktora smanjenja biodiverziteta.
Biomonitoring je proces sistematskog posmatranja, merenja i analize fizioloških, biohemijskih, molekularnih i genetskih odgovora živih organizama na promene u životnoj sredini, koji pruža kvalitativne ili kvantitativne informacije o stanju životne sredine, i uključuje korišćenje različitih bioindikatora, biomonitora, bioakumulatora i biomarkera.
Biotehnologija se bavi istraživanjem i primenom bioloških procesa i sistema (organizmi i njihovi produkti, ćelije i delovi ćelija) za stvaranje ili modifikovanje proizvoda ili procesa korisnih ljudima i uključuje i procene rizika od njene upotrebe (biološku sigurnost).
Eco-Evo-Devo povezuje ekologiju, teoriju evolucije i biologiju razvića. U okvirima Eco-Evo-Devo proučava se uticaj sredinskih signala (biotičkih i abiotičkih) na strukturu i dinamiku populacija, formiranje novih fenotipova tokom procesa razvića i njihove evolucije kod različitih taksona biljaka, životinja i gljiva.
Evolucija osobina životne istorije objašnjava na koji način evolucioni mehanizmi (pre svega prirodna selekcija) optimizuju preživljavanje i reprodukciju organizama u određenim sredinskim uslovima. Osobine životne istorije čine osnovu adaptivne vrednosti organizma i uključuju: trajanje razvića, veličinu organizma, broj, veličinu i pol potomaka, stopu preživljavanja, dužinu života itd. Proučavanje evolucije osobina životne istorije odvija se na prirodnim i laboratorijskim populacijama.
Klimatske promene su sveobuhvatna i rastuća globalna pretnja biodiverzitetu i ekosistemima. Direktno dovode do fenoloških, fizioloških, morfoloških i etoloških promena; širenja invazivnih vrsta; smanjenja brojnosti i izumiranja nativnih vrsta. Izmenjeni klimatski uslovi utiču na promene u kvalitetu staništa uzrokujući promene u rasprostranjenju vrsta i životnih zajednica. Da bi se ublažili efekti klimatskih promena u životnoj sredini neophodno je njihova predikcija i razumevanje njihovog uticaja na živi svet.
Konzervaciona biologija ima za cilj da očuva biološku raznovrsnost na Zemlji i bavi se dugoročnom održivošću ekosistema. Interdisciplinarnim pristupom, konzervaciona biologija se bavi rešavanjem problema očuvanja na nivou vrsta, zajednica i ekosistema koji su direktno ili indirektno narušeni ljudskim aktivnostima ili drugim uticajima.
Populaciona genetika proučava genetički sastav – distribuciju i promenu učestalosti alela tokom vremena, unutar i između populacija. Koristi matematičke modele dinamike učestalosti alela, izdvaja predviđanja o verovatnim obrascima genetičke varijacije u stvarnim populacijama i testira predviđanja u odnosu na empirijske podatke.
Zaštita životne sredine podrazumeva smanjenje ili sprečavanje zagađenja, negativnih uticaja na životnu sredinu, štete nanesene ekosistemima ili prirodnim resursima izazvane ljudskim aktivnostima.
Ana Kijanović je rođena u Beogradu 1994. godine, gde je završila osnovnu i srednju školu. Nakon toga je upisala 2013. godine Biološki fakultet u Beogradu, smer Opšta biologija, koji je završila 2017. godine. Master studije je završila 2018. U toku master studija je radila 4 meseca kao nastavnica biologije u Osnovnoj školi „Knez Sima Marković“ u Barajevu. Doktorske studije na Biološkom fakultetu u Beogradu upisala je 2018. godine, na katedri za Zoologiju. Od marta 2019. zaposlena je u Institutu za biološka istraživanja „Siniša Stanković“. Trenutno je u zvanju istraživača saradnika na Odeljenju za Evolucionu biologiju. Veći deo njene teze obuhvata istraživanje vodozemaca, posebno se fokusirajući na njihovu sposobnost da se prilagode klimatskim promenama i posledicama klimatskih promena na njihovu životnu istoriju i morfološke osobine. U svojoj tezi, Ana istražuje efekte isušivanja staništa na životnu istoriju, morfološke i fiziološke osobine žutotrbog mukača kroz različite eksperimente isušivanja.
Akvatična ekologija proučava vodene ekosisteme uključujući mora, reke, jezera, bare i močvare, tj. odnose između fizičkih, hemijskih i bioloških komponenti ovih staništa. Istraživači koji se bave akvatičnom ekologijom ispituju i uticaj čoveka i njegovih aktivnosti na vodene ekosisteme.
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Biologija ponašanja istražuje ponašanje životinja na sistemskom nivou integrisanjem bihejvioralnih, ekoloških, fizioloških i molekularnih pristupa zarad boljeg razumevanja specifičnih elemenata ponašanja.
Biomonitoring je proces sistematskog posmatranja, merenja i analize fizioloških, biohemijskih, molekularnih i genetskih odgovora živih organizama na promene u životnoj sredini, koji pruža kvalitativne ili kvantitativne informacije o stanju životne sredine, i uključuje korišćenje različitih bioindikatora, biomonitora, bioakumulatora i biomarkera.
Eco-Evo-Devo povezuje ekologiju, teoriju evolucije i biologiju razvića. U okvirima Eco-Evo-Devo proučava se uticaj sredinskih signala (biotičkih i abiotičkih) na strukturu i dinamiku populacija, formiranje novih fenotipova tokom procesa razvića i njihove evolucije kod različitih taksona biljaka, životinja i gljiva.
Ekofiziologija proučava fiziološke procese u živim bićima koji su odgovor na promene u spoljašnjoj sredini i koji su fundamentalni za razumevanje mehanizama i interakcija koji leže u osnovi adaptivnih strategija organizama. Uticaj klimatskih promena, prisustvo različitih zagađivača, dostupnost nutrijenata i degradacija staništa su neki od izučavanih uticaja.
Evolucija osobina životne istorije objašnjava na koji način evolucioni mehanizmi (pre svega prirodna selekcija) optimizuju preživljavanje i reprodukciju organizama u određenim sredinskim uslovima. Osobine životne istorije čine osnovu adaptivne vrednosti organizma i uključuju: trajanje razvića, veličinu organizma, broj, veličinu i pol potomaka, stopu preživljavanja, dužinu života itd. Proučavanje evolucije osobina životne istorije odvija se na prirodnim i laboratorijskim populacijama.
Funkcionalna ekologija je fokusirana na razumevanje različitih bioloških fenomena (funkcija) na različitim nivoima organizacije od organizma do ekosistema, koje omogućavaju razumevanje postojanja određenih obrazaca u prirodi. Ona identifikuje i proučava procese i/ili aktivnosti koji obezbeđuju organizmu ili ekosistemu u celini da funkcioniše.
Klimatske promene su sveobuhvatna i rastuća globalna pretnja biodiverzitetu i ekosistemima. Direktno dovode do fenoloških, fizioloških, morfoloških i etoloških promena; širenja invazivnih vrsta; smanjenja brojnosti i izumiranja nativnih vrsta. Izmenjeni klimatski uslovi utiču na promene u kvalitetu staništa uzrokujući promene u rasprostranjenju vrsta i životnih zajednica. Da bi se ublažili efekti klimatskih promena u životnoj sredini neophodno je njihova predikcija i razumevanje njihovog uticaja na živi svet.
Konzervaciona biologija ima za cilj da očuva biološku raznovrsnost na Zemlji i bavi se dugoročnom održivošću ekosistema. Interdisciplinarnim pristupom, konzervaciona biologija se bavi rešavanjem problema očuvanja na nivou vrsta, zajednica i ekosistema koji su direktno ili indirektno narušeni ljudskim aktivnostima ili drugim uticajima.
Urbana ekologija proučava fundamentalne ekološke koncepte unutar urbanih sredina. Uključuje ispitivanje razlika ekoloških obrazaca, odnosa i procesa u urbanim sredinama u poređenju sa neurbanizovanim sredinama i istraživanje uticaja urbanizacije na ekologiju organizama. Ispituje odnose i interakcije između ekoloških i društvenih komponenti unutar urbanog ekosistema nastalog isključivo antropogenom aktivnošću.
Zaštita životne sredine podrazumeva smanjenje ili sprečavanje zagađenja, negativnih uticaja na životnu sredinu, štete nanesene ekosistemima ili prirodnim resursima izazvane ljudskim aktivnostima.
Natalija Radulović rođena je 02.09.1995. godine u Beogradu. Osnovne akademske studije završila je 2019. godine, na Šumarskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, studijski program Pejzažna arhitektura. Master akademske studije završila je 2020. godine, na istom fakultetu odbranom master rada „Varijabilnost materinskih stabala i linija polusrodnika medunca (Quercus pubescens Willd.) sa područja Košutnjaka“ , na studijskom programu Šumarstvo. Iste godine upisala je doktorske studije na Šumarskom fakultetu, Univerziteta u Beogradu (studijski program Šumarstvo; Podmodul: Ekologija šuma, zaštita i unapređivanje životne sredine). Od 2021. godine zaposlena je u Odeljenju za ekologiju, Instituta za biološka istraživanja “Siniša Stanković “−Instituta od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju, Univerziteta u Beogradu (IBISS). Zvanje istraživač saradnik je stekla 28.07.2023. godine. Oblast istraživanja su ekofiziološka istraživanja tolerancije biljaka na staništima izloženim zagađenju u urbanim i industrijskim zonama. Član je Srpskog Biološkog društva.
Biomonitoring je proces sistematskog posmatranja, merenja i analize fizioloških, biohemijskih, molekularnih i genetskih odgovora živih organizama na promene u životnoj sredini, koji pruža kvalitativne ili kvantitativne informacije o stanju životne sredine, i uključuje korišćenje različitih bioindikatora, biomonitora, bioakumulatora i biomarkera.
Bioremedijacija je proces u kome se koriste živi organizmi, pretežno biljke, mikroorganizmi ili biljni i mikrobijalni enzimi za redukciju, razgradnju ili detoksfikaciju kontaminanata, polutanata i toksina u zemljištu, vodi i drugim elementima životne sredine.
Ekofiziologija proučava fiziološke procese u živim bićima koji su odgovor na promene u spoljašnjoj sredini i koji su fundamentalni za razumevanje mehanizama i interakcija koji leže u osnovi adaptivnih strategija organizama. Uticaj klimatskih promena, prisustvo različitih zagađivača, dostupnost nutrijenata i degradacija staništa su neki od izučavanih uticaja.
Klimatske promene su sveobuhvatna i rastuća globalna pretnja biodiverzitetu i ekosistemima. Direktno dovode do fenoloških, fizioloških, morfoloških i etoloških promena; širenja invazivnih vrsta; smanjenja brojnosti i izumiranja nativnih vrsta. Izmenjeni klimatski uslovi utiču na promene u kvalitetu staništa uzrokujući promene u rasprostranjenju vrsta i životnih zajednica. Da bi se ublažili efekti klimatskih promena u životnoj sredini neophodno je njihova predikcija i razumevanje njihovog uticaja na živi svet.
Terestrična ekologija proučava odnose organizama i životnih zajednica (biocenoza) prema uslovima spoljašnje sredine i interakciju između živih bića na kopnu. Ova istraživanja pružaju konceptualnu osnovu za razumevanje procesa u kopnenim ekosistemima i njihove osetljivosti na promene u životnoj sredini i biotičke promene.
Urbana ekologija proučava fundamentalne ekološke koncepte unutar urbanih sredina. Uključuje ispitivanje razlika ekoloških obrazaca, odnosa i procesa u urbanim sredinama u poređenju sa neurbanizovanim sredinama i istraživanje uticaja urbanizacije na ekologiju organizama. Ispituje odnose i interakcije između ekoloških i društvenih komponenti unutar urbanog ekosistema nastalog isključivo antropogenom aktivnošću.
Zaštita životne sredine podrazumeva smanjenje ili sprečavanje zagađenja, negativnih uticaja na životnu sredinu, štete nanesene ekosistemima ili prirodnim resursima izazvane ljudskim aktivnostima.
Dušanka Popović završila je Biološki fakultet 2009. godine na studijskom programu Biologija. Doktorske studije upisala je 2013/2014. godine na smeru Molekularna biologija na Biološkom fakultetu, Univerziteta u Beogradu. Svoj istraživački put započela je na Institutu za molekularnu genetiku i genetičko inženjerstvo (IMGGI) u Laboratoriji za interakcije probiotika i mikrobiote sa domaćinom. Od 2019. godine zaposlena je na Institutu za biološka istraživanja “Siniša Stanković” - Institutu od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju.
Naučno istraživačka oblast Dušanke Popović obuhvata ispitivanje bakterijske mikrobiote pluća, creva i kože u cilju razumevanja uloge komensala ovih organa u održavanju tkivne homeostaze. Zatim, ispitivanje mehanizama dvosmerne komunikacije između pluća i creva stanju crevne disbioze i inflamacije pluća izazvane gljivom A. fumigatus. Pored navedenog, bavi se i identifikacijom i karakterizacijom probiotičkog potencijala prirodnih izolata bakterija mlečne kiseline (BMK).
Dušanka Popović učestvovala je u realizaciji nekoliko projekata na IMGGI u Laboratoriji za interakcije probiotika i mikrobiote sa domaćinom: "Razvoj tehnološkog procesa za proizvodnju inovativnog probiotičkog proizvoda za prevenciju i lečenje crevnih infekcija kod životinja", (50075) finansiranog od strane Fonda za inovacionu delatnost, Republike Srbije, zatim projekta "Razvoj inovativnog probiotičkog fermentisanog proizvoda zasnovanog na prirodnim izolatima bakterija mlečne kiseline za lečenje pasa i mačaka sa dijabetesom", (391- 00-16 / 2016-16 / 19), finansiranog od strane Ministarstva za obrazovanje, nauku i tehnološki razvoj, a danas Ministarstva nauke tehnološkog razvoja i inovacija Republike Srbije, zatim projekta "Strengthening the Research Potential of IMGGE through Reinforcement of Biomedical Science of Rare Diseases in Serbia – en route for innovation - SERBORDISinn " (EU-FP7-REGPOT, 316088, 2013-2016). Takođe, učestvovala je u realizaciji projekta “Imunomodulatorni efekti ksenobiotika i biotičkih faktora životne sredine na populacije mišolikih glodara” (173039), na Institutu za biološka istraživanja „Siniša Stanković“, finansiranog od strane Ministarstva za obrazovanje, nauku i tehnološki razvoj, a danas Ministarstva nauke tehnološkog razvoja i inovacija Republike Srbije.
Član je Društva imunologa Srbije i Srpskog biološkog društva.
Ekotoksikologija proučava toksične efekte koji se javljaju kao posledica delovanja hemikalija na životnu sredinu. Toksični efekti se proučavaju na nivou molekula, ćelija, tkiva, organa, pojedinačnih organizama, populacija ili ekosistema.
Inflamacija je odgovor na oštećenja i opasnost u organizmu i sastavni je deo istraživanja u imunologiji, ali i drugim naučnim disciplinama, jer se javlja kod brojnih patoloških stanja poput dijabetesa ili raka. Imunologija proučava odbrambene mehanizme organizma na ćelijskom i molekularnom nivou kod infektivnih bolesti, kao i poremećaje imunskog sistema u autoimunskim bolestima i alergiji. Modifikacija imunskog sistema je korisna u lečenju ovih bolesti. Ona se može vršiti farmakološkom modulacijom ili imunoterapijom, gde se koriste imunske ćelije ili njihovi aktivni molekuli. Istražuju se akutno-fazni proteini i potencijalni biološki markeri inflamacije uklјučeni u modifikaciju i integraciju signalnih puteva u cilјu predikcije i intervencije u bolestima.
Mikrobiologija proučava strukturu, funkciju, genetiku i ekologiju mikroorganizama, uključujući bakterije, viruse, gljive i protozoe. U okviru instituta važne oblasti mikrobioloških istraživanja uključuju medicinsku mikrobiologiju, mikrobiologiju životne sredine i industrijsku mikrobiologiju.
Zvanje doktora nauka je stekla na Biološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu 2008. Njena istraživačka interesovanja obuhvataju brojne aspekte ekologije i ekofiziologije biljaka, kao i očuvanje biodiverziteta i ekosistemskih usluga u skladu sa ciljevima održivog razvoja. Učestvovala je u brojnim nacionalnim i međunarodnim projektima, stekavši iskustva od fundamentalnog razumevanja fizioloških procesa do sinteze ekoloških determinanati koje su najznačajnije za očuvanje biodiverziteta i otpornost ekosistema. Trenutna istraživanja su fokusirana na analizu biljnih osobina i kvantifikaciju odnosa struktura:funkcija, sa ciljem da se identifikuju ključne osobine (na nivou jedinke, populacije, vrste, zajednice) koje doprinose adaptaciji na sadejstvo klimatskih promena i poremećaja stanja životne sredine. Dobitnica je stipendije Ministarstva prosvete i nauke za talentovane postdiplomske studente. Kao istraživač, nagrađena je prestižnom N. E. Borlaug stipendijom i ostvarila je međunarodnu saradnju kao gostujući istraživač na University of Nebraska, Linkoln, NE, SAD (tema: Monitoring i modelovanje rasta i produktivnosti biljaka), kao i Erasmus Mundus grant-om za kreiranje i izvođenje jednosemestralnog kursa na master studijama na University of Life Sciences and Natural Resources, Beč, Austrija (predmet: Ekologija zemljišta i biljaka). Član je upravnih odbora i radnih grupa u nekoliko COST akcija, gde je angažovana na među-disciplinarnom umrežavanju na panevropskom nivou. Dugogodišnja je saradnica Regionalnog centra za talente i članica Regionalnog odbora za biologiju. Sarađuje i sa Centrom za promociju nauke, radeći na razvoju metoda za edukaciju ciljnih grupa i šire javnosti o ekologiji i klimatskim promenama.
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Biologija invazivnih vrsta proučava introdukovane invazivne vrste i njihov uticaj na diverzitet, strukturu, dinamiku i funkcionisanje ekosistema koji naseljavaju. Invazivne vrste se smatraju jednim od najznačajnijih faktora smanjenja biodiverziteta.
Etnobotanika se bavi istraživanjima specifičnih aspekata kulturnog i biološkog nasleđa određenog regiona i uključuje istraživanja o načinima na koje se nativne biljke koriste u tradicionalnoj i veterinarskoj medicini, ishrani i proizvodnji različitih lokalnih proizvoda. Ova istraživanja doprinose zaštiti biodiverziteta, održivom razvoju i efikasnom upravljanju resursima.
Ekofiziologija proučava fiziološke procese u živim bićima koji su odgovor na promene u spoljašnjoj sredini i koji su fundamentalni za razumevanje mehanizama i interakcija koji leže u osnovi adaptivnih strategija organizama. Uticaj klimatskih promena, prisustvo različitih zagađivača, dostupnost nutrijenata i degradacija staništa su neki od izučavanih uticaja.
Funkcionalna ekologija je fokusirana na razumevanje različitih bioloških fenomena (funkcija) na različitim nivoima organizacije od organizma do ekosistema, koje omogućavaju razumevanje postojanja određenih obrazaca u prirodi. Ona identifikuje i proučava procese i/ili aktivnosti koji obezbeđuju organizmu ili ekosistemu u celini da funkcioniše.
Klimatske promene su sveobuhvatna i rastuća globalna pretnja biodiverzitetu i ekosistemima. Direktno dovode do fenoloških, fizioloških, morfoloških i etoloških promena; širenja invazivnih vrsta; smanjenja brojnosti i izumiranja nativnih vrsta. Izmenjeni klimatski uslovi utiču na promene u kvalitetu staništa uzrokujući promene u rasprostranjenju vrsta i životnih zajednica. Da bi se ublažili efekti klimatskih promena u životnoj sredini neophodno je njihova predikcija i razumevanje njihovog uticaja na živi svet.
Konzervaciona biologija ima za cilj da očuva biološku raznovrsnost na Zemlji i bavi se dugoročnom održivošću ekosistema. Interdisciplinarnim pristupom, konzervaciona biologija se bavi rešavanjem problema očuvanja na nivou vrsta, zajednica i ekosistema koji su direktno ili indirektno narušeni ljudskim aktivnostima ili drugim uticajima.
Prirodni proizvodi su složena hemijska jedinjenja koja sintetišu organizmi i imaju specifičnu fiziološku ili ekološku funkciju. Istraživači na institutu se bave hemijskom karakterizacijom i izolacijom prirodnih proizvoda, metaboličkim inženjeringom, kao i procenom mogućnosti njihove primene u industriji (lekova, dijetetskih suplemenata i funkcionalne hrane, biopesticida).
Terestrična ekologija proučava odnose organizama i životnih zajednica (biocenoza) prema uslovima spoljašnje sredine i interakciju između živih bića na kopnu. Ova istraživanja pružaju konceptualnu osnovu za razumevanje procesa u kopnenim ekosistemima i njihove osetljivosti na promene u životnoj sredini i biotičke promene.
Urbana ekologija proučava fundamentalne ekološke koncepte unutar urbanih sredina. Uključuje ispitivanje razlika ekoloških obrazaca, odnosa i procesa u urbanim sredinama u poređenju sa neurbanizovanim sredinama i istraživanje uticaja urbanizacije na ekologiju organizama. Ispituje odnose i interakcije između ekoloških i društvenih komponenti unutar urbanog ekosistema nastalog isključivo antropogenom aktivnošću.
Zaštita životne sredine podrazumeva smanjenje ili sprečavanje zagađenja, negativnih uticaja na životnu sredinu, štete nanesene ekosistemima ili prirodnim resursima izazvane ljudskim aktivnostima.
Zorana Miletić, Ph.D. rođena 28. februara 1990. godine u Sremskoj Mitrovici, Srbija.
Doktorsku disertaciju pod nazivom „Sadržaj potencijalno toksičnih elemenata u odabranim drvenim vrstama kao bioindikatorima zagađenja u obalnoj zoni reke Save“ odbranila je 2021. godine na Biološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu.
Zaposlena na odeljenju za Ekologiju od marta 2015. godine.
Primarni israživački fokus dr Zorane Miletić je ekotoksikologija i ekofiziologija biljaka. U okviru ovih istraživanja, Zorana Miletić je značajno doprinela u proceni potencijala autohtonih i alohtonih invazivnih vrsta biljaka za korišćenje u bioindikaciji i fitoremedijaciji zemljišta kontaminiranih potencijalno toksičnim elementima, uključujući teške metale. Takođe, učestvujući u realizaciji nacionalnih i međunarodnih projekata, stekla je vredna znanja o rešavanjima različitih ekoloških problema u terestričnim i akvatičnim ekosistemima u našoj zemlji i inostranstvu. Florističkim i fitocenološkim istraživanjima, dr Zorana Miletić je dala značajan doprinos u razumevanju načina i mehanizama invazije alohtonih vrsta biljaka. U oblasti etnobotanike kao važne botaničke discipline, Zorana je dokumentovala i opisala diverzitet lekovitih biljaka, i povezala načine njihove upotrebe u različitim područjima Balkanskog poluostrva, a posebno na teritoriji Republike Srbije.
Član Srpskog biološkog društva od 2015. Godine.
Za rezultate doktorske disertacije, dr Zorana Miletić je nagrađena Danubius Young Scientist Award, 2022. godine. Ovu nagradu su dodelili Austrijsko savezno ministarstvo za obrazovanje, nauku i istraživanja (BMBWF) i Institut za Dunavsku regiju i Centralnu Evropu (IDM).
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Biologija invazivnih vrsta proučava introdukovane invazivne vrste i njihov uticaj na diverzitet, strukturu, dinamiku i funkcionisanje ekosistema koji naseljavaju. Invazivne vrste se smatraju jednim od najznačajnijih faktora smanjenja biodiverziteta.
Biomonitoring je proces sistematskog posmatranja, merenja i analize fizioloških, biohemijskih, molekularnih i genetskih odgovora živih organizama na promene u životnoj sredini, koji pruža kvalitativne ili kvantitativne informacije o stanju životne sredine, i uključuje korišćenje različitih bioindikatora, biomonitora, bioakumulatora i biomarkera.
Bioremedijacija je proces u kome se koriste živi organizmi, pretežno biljke, mikroorganizmi ili biljni i mikrobijalni enzimi za redukciju, razgradnju ili detoksfikaciju kontaminanata, polutanata i toksina u zemljištu, vodi i drugim elementima životne sredine.
Etnobotanika se bavi istraživanjima specifičnih aspekata kulturnog i biološkog nasleđa određenog regiona i uključuje istraživanja o načinima na koje se nativne biljke koriste u tradicionalnoj i veterinarskoj medicini, ishrani i proizvodnji različitih lokalnih proizvoda. Ova istraživanja doprinose zaštiti biodiverziteta, održivom razvoju i efikasnom upravljanju resursima.
Ekofiziologija proučava fiziološke procese u živim bićima koji su odgovor na promene u spoljašnjoj sredini i koji su fundamentalni za razumevanje mehanizama i interakcija koji leže u osnovi adaptivnih strategija organizama. Uticaj klimatskih promena, prisustvo različitih zagađivača, dostupnost nutrijenata i degradacija staništa su neki od izučavanih uticaja.
Terestrična ekologija proučava odnose organizama i životnih zajednica (biocenoza) prema uslovima spoljašnje sredine i interakciju između živih bića na kopnu. Ova istraživanja pružaju konceptualnu osnovu za razumevanje procesa u kopnenim ekosistemima i njihove osetljivosti na promene u životnoj sredini i biotičke promene.
Urbana ekologija proučava fundamentalne ekološke koncepte unutar urbanih sredina. Uključuje ispitivanje razlika ekoloških obrazaca, odnosa i procesa u urbanim sredinama u poređenju sa neurbanizovanim sredinama i istraživanje uticaja urbanizacije na ekologiju organizama. Ispituje odnose i interakcije između ekoloških i društvenih komponenti unutar urbanog ekosistema nastalog isključivo antropogenom aktivnošću.
Zaštita životne sredine podrazumeva smanjenje ili sprečavanje zagađenja, negativnih uticaja na životnu sredinu, štete nanesene ekosistemima ili prirodnim resursima izazvane ljudskim aktivnostima.
Dr Vera Vidaković završila je osnovne i doktorske studije na Katedri za biohemiju Hemijskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Doktorsku disertaciju radila je u Odeljenju za ekologiju IBISS, gde je zaposlena od 2011. godine. Njeni naučni interesi vezani su za očuvanje biodiverziteta prirodne sredine, održivi razvoj društva i primenu hemijskih i biohemijskih metoda u proučavanju biodiverziteta. Predmet istraživanja dr Vere Vidaković predstavlja proučavanje hemodiverziteta biljaka kroz ispitivanje varijabilnosti specijalizovanih metabolita u populacijama biljnih vrsta sa prirodnih staništa kao pokazatelja ekoloških adaptacija. Njena istraživanja naglašavaju značaj ispitivanja hemodiverziteta za očuvanje biodiverziteta, funkcionisanje ekosistema, ublažavanje efekata klimatskih promena, bezbednost hrane i vode.
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Ekofiziologija proučava fiziološke procese u živim bićima koji su odgovor na promene u spoljašnjoj sredini i koji su fundamentalni za razumevanje mehanizama i interakcija koji leže u osnovi adaptivnih strategija organizama. Uticaj klimatskih promena, prisustvo različitih zagađivača, dostupnost nutrijenata i degradacija staništa su neki od izučavanih uticaja.
Telefon: +381 11 20 78 300
Fax: +381 11 27 61 433
Email: ibiss@ibiss.bg.ac.rs
Bulevar despota Stefana 142
11108 Beograd
Srbija
IBISS koristi analitičke "kolačiće" (eng. "cookies") za analizu korišćenja sajta u cilju unapređenja korisničkog iskustva, klikom na "Prihvatam" dajete saglasnost za korišćenje kolačića.