Oblasti istraživanja:
Fiziologija i molekularna biologija biljaka. Funkcija i značaj zaštitnih proteina u odgovoru biljaka na delovanje visoke temperature. Ispitivanje i primena potencijalnih proteinskih markera u selekciji toplotno tolerantnih sorti krompira, sa ciljem da se omogući nesmetana proizvodnja krompira u izmenjenim klimatskim uslovima.
Obrazovanje:
• Doktor nauka – biološke nauke, 2023. godine, Univerzitet u Beogradu – Biološki fakultet, studijski program: Biologija, modul: Fiziologija i molekularna biologija biljaka.
• Diplomirani biolog (ekvivalentno akademskom zvanju Master), 2012. godine, Univerzitet u Beogradu – Biološki fakultet, studijski program: Biologija.
Projekti:
• 2023-aktuelno: Nacionalni naučni projekat u okviru Programa PRIZMA: „Employing modern aeroponic technology and stress-protective nanoparticles for improved seed potato production under elevated temperature“, učesnik.
• 2020-2022: Međunarodni projekat naučno-tehnološke saradnje između Republike Srbije i Republike Slovenije 337-00-18/2022-01/1: „Testiranje klonova krompira pogodnih za gajenje u Sloveniji i Srbiji na otpornost prema patogenima, suši i toplotnom stresu“, učesnik.
• 2017-2019: Naučni projekat Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije TR31019: „Razvoj i primena biotehnoloških postupaka u dobijanju zdravog sadnog materijala ukrasnih biljaka”, učesnik.
• 2013-2017: Naučni projekat Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije TR31049: „Razvoj i primena proteinskih markera u odabiru sorti krompira otpornih prema visokim temperaturama“, volonter.
Članstva:
• Srpsko biološko društvo,
• Društvo za fiziologiju biljaka Srbije,
• Federacija evropskih društava za biologiju biljaka.
Fiziologija i molekularna biologija biljaka obuhvataju izučavanja mehanizama koji leže u osnovi rastenja i razvića biljaka, morfogeneze biljaka in vitro (organogeneze, somatske embriogeneze, androgeneze), sinteze i akumulacije specijalizovanih metabolita, odgovora biljaka na različite vrste stresora, kao i alelopatskih odnosa među biljkama.
Jelena Milojević je rođena 1984. godine u Beogradu. Redovne i doktorske studije je završila na Biološkom fakultetu Univerziteta u Beogardu. Doktorsku disertaciju je odbranila 2015. godine u okviru modula Fiziologija i molekularna biologija biljaka. Od 2010. god. je zaposlena na IBISS-u, na odeljenju za fiziologiju biljaka. U aktuelno zvanje viši naučni saradnik izabrana je 2022. god. Mentor je jedne odbranjene doktorske disertacije.Usavršavala se pohađanjem međunarodnog kursa: "QPCR Experience workshop: Real-time PCR applications in plant biology", organizovanog od strane kompanije "BioSistemika" (Slovenija).
Autor je više od 20 radova, pretežno u vrhunskim međunarodnim časopisima, sa više od 100 citata u međunarodnim časopisima i brojnih saopštenja na međunarodnim i nacionalnim konferencijama. Dva rada iz doktorske disertacije Jelene Milojević su istaknuta kao značajan doprinos oblasti biotehnologije biljaka u pregledu "Agricell Report" (http://www.agritechpublications.com/argenl.htm).
Dobitnik je i nagrade za najbolju poster prezentaciju mladog istraživača na simpozijumu nacionalnog značaja. Član je Društva za fiziologiju biljaka Srbije (DFBS) i Federacije evropskih udruženja za biologiju biljaka (The Federation of European Societies of Plant Biology – FESPB). Saradnik je Centra za talente u Beogradu, čiji je uspešni polaznik i sama bila.
Tokom svoje naučne karijere dala je značajan doprinos oblasti fiziologije razvića biljaka, proučavajući mehanizam indukcije somatske embriogeneze i organogeneze kod nekoliko biljnih vrsta sa posebnim osvrtom na ekspresiju gena i epigenetiku. Osnovni pravac njenih istraživanja obuhvata proučavanje mehanizma indukcije somatske embriogeneze iz korenova spanaća.
Kao saradnik je učestvovala na dva projekta finansirana od strane resornog ministarstva Republike Srbije, kao i na dve COST akcije (CA18201, CA21157). Trenutno je angažovana na Programu rada IBISS-a finansiranom od strane Ministarstva nauke, tehnološkog razvoja i inovacija Republike Srbije (ev. br. 451-03-66/2024-03/200007) u okviru koga rukovodi istraživačkim zadatkom "Proučavanje molekularnih mehanizama indukcije somatske embriogeneze iz korenova spanaća".
Fiziologija i molekularna biologija biljaka obuhvataju izučavanja mehanizama koji leže u osnovi rastenja i razvića biljaka, morfogeneze biljaka in vitro (organogeneze, somatske embriogeneze, androgeneze), sinteze i akumulacije specijalizovanih metabolita, odgovora biljaka na različite vrste stresora, kao i alelopatskih odnosa među biljkama.
Jelena Božunović (rođena Boljević) je angažovana u okviru Odeljenja za fiziologiju biljaka IBISS-a od 2013. godine. Nakon diplomiranja na Biološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu na istom fakultetu je stekla diplomu mastera (2013. godine) i doktora nauka (2020. godine). Naučno-istraživački rad Jelene Božunović je usmeren na rasvetljavanje molekulskih osnova biosinteze specijalizovanih metabolita i njihove diferencijalne akumulacije u različitim genotipovima vrsta roda Nepeta i Centaurium, kao i povećanje produkcije aktivnih jedinjenja korišćenjem savremenih biotehnoloških metoda. U toku svoje karijere, dr Božunović je učestvovala na dva nacionalna i jednom međunarodnom projektu. Bila je član Organizacionog odbora konferencije „3rd International Conference on Plant Biology (22nd SPPS Meeting) “ 2018. godine. Jelena aktivno učestvuje u popularizaciji nauke kroz projekte Evropske noći istraživača, međunarodne manifestacije „Dan Fascinacije biljkama” koja se organizuje pod okriljem Evropske organizacije za biljne nauke, i na „Drugarijadi” koju organizuje Fondacija Novak Đoković. Dr Božunović je uključena u rad Centra izuzetnih vrednosti za interdisciplinarna istraživanja u biologiji IBISS-a. Član je Evropske federacije za biljnu biologiju (FESPB) i Društva za fiziologiju biljaka Srbije (DFBS).
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Biotehnologija se bavi istraživanjem i primenom bioloških procesa i sistema (organizmi i njihovi produkti, ćelije i delovi ćelija) za stvaranje ili modifikovanje proizvoda ili procesa korisnih ljudima i uključuje i procene rizika od njene upotrebe (biološku sigurnost).
Etnobotanika se bavi istraživanjima specifičnih aspekata kulturnog i biološkog nasleđa određenog regiona i uključuje istraživanja o načinima na koje se nativne biljke koriste u tradicionalnoj i veterinarskoj medicini, ishrani i proizvodnji različitih lokalnih proizvoda. Ova istraživanja doprinose zaštiti biodiverziteta, održivom razvoju i efikasnom upravljanju resursima.
Fiziologija i molekularna biologija biljaka obuhvataju izučavanja mehanizama koji leže u osnovi rastenja i razvića biljaka, morfogeneze biljaka in vitro (organogeneze, somatske embriogeneze, androgeneze), sinteze i akumulacije specijalizovanih metabolita, odgovora biljaka na različite vrste stresora, kao i alelopatskih odnosa među biljkama.
Dr Jasmina Nestorović Živković je osnovne i doktorske studije završila na Biološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Od 2007. godine je zaposlena na odeljenju za Fiziologiju biljaka, IBISS. Naučno-istraživački rad dr Nestorović Živković je usmeren na proučavanje sekundarnog metabolizma biljaka, posebno kod ugroženih i lekovitih biljnih vrsta. Istraživanja dr Nestorović Živković obuhvataju ispitivanje biološke aktivnosti sekundarnih metabolita kao i mehanizama njihovog delovanja, ispitivanje molekulskih osnova biosinteze sekundarnih metabolita i regulacije na nivou transkripcionih faktora, sve u cilju stvarnja uslova za metabolički inženjering i povećanu produkciju bioaktivnih jedinjenja. Učesnik je međunarodnih i nacionalnih projekata. Od 2018. godine učestvuje u projektima promocije nauke ReFocuS 2.0 (H2020-MSCA-NIGHT-2018), ReFocuS 3.0 (H2020-MSCA-NIGHT-2020) i ReFocuS Art (HORIZON-MSCA-2022-CITIZENS-01-01). Dr Nestorović Živković je i kordinator projekta Road to Friday of Science FLOWs (ReFocuS FLOW) iz poziva HORIZON-MSCA-2023-CITIZENS-01. Član je Društva za fiziologiju biljaka Srbije (DFBS) i Federacije evropskih društava za biljnu biologiju (FESPB).
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Biotehnologija se bavi istraživanjem i primenom bioloških procesa i sistema (organizmi i njihovi produkti, ćelije i delovi ćelija) za stvaranje ili modifikovanje proizvoda ili procesa korisnih ljudima i uključuje i procene rizika od njene upotrebe (biološku sigurnost).
Etnobotanika se bavi istraživanjima specifičnih aspekata kulturnog i biološkog nasleđa određenog regiona i uključuje istraživanja o načinima na koje se nativne biljke koriste u tradicionalnoj i veterinarskoj medicini, ishrani i proizvodnji različitih lokalnih proizvoda. Ova istraživanja doprinose zaštiti biodiverziteta, održivom razvoju i efikasnom upravljanju resursima.
Fiziologija i molekularna biologija biljaka obuhvataju izučavanja mehanizama koji leže u osnovi rastenja i razvića biljaka, morfogeneze biljaka in vitro (organogeneze, somatske embriogeneze, androgeneze), sinteze i akumulacije specijalizovanih metabolita, odgovora biljaka na različite vrste stresora, kao i alelopatskih odnosa među biljkama.
Jasmina Glamočlija, doktor bioloških nauka, naučni savetnik. Mikolog, istraživač u oblasti biologijе gljiva, biljaka, hemijе prirodnih proizvoda, metabolomikе i farmakološke aktivnosti prirodnih matrica. Diplomske, magistarske i doktorske studije završila je na Biološkom fakultetu, Univerzitet u Beogradu.
Zaposlena od 1990. godine u IBISS-u. Učestvovala je u 11 nacionalnih i 9 međunarodnih projekata, kao istraživač i rukovodilac tima Laboratorija za mikologiju i na više od 100 nacionalnih i međunarodnih konferencija. Autor je i koautor više od 230 radova u međunarodnim recenziranim časopisima sa preko 6226 citata; sa h indeksom 41. Bila je angažovana kao recenzent u 50 različitih međunarodnih časopisa i nekoliko projekata (bilateralnih i multilateralnih) za Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije; gostujući je urednik u Journal of Fungi, član uredničkog odbora časopisa Natural Medicinal Materials; bila član Radne grupe za izbor kandidata na konkursu za Nacionalne stipendije „Za žene u nauci“ 2020. i 2021. godine, u organizaciji L'Oreal Balkan.
Dr Jasmina Glamočlija je recenzirala pet knjiga, bila član komisije i učesnik u izradi desetak doktorskih disertacija i velikog broja master radova.
Osvojila je drugo mesto na takmičenju “Najbolja tehnološka inovacija” 2019. godine.
Prema referentnim podacima Google Scholar iz 2019. godine, dr Glamočlija se nalazila na listi 100 najbolje citiranih naučnika u Srbiji, a prema podacima Univerziteta Stenford i bazi Scopus iz 2021. i 2022. godine, nalazi se na listi najcitiranijih autora u 2020, 2021. i 2022.
Članstva u društvima: Mikološko društvo Srbije (osnivač i predsednik od 2008. do 2014. god), British Mycological Society, International Society for Fungal Conservation, Srpsko biološko društvo, Društva fiziologa biljaka Srbije, Udruženje mikrobiologa Srbije, Federation of European mikrobiological societies (FEMS), Srpsko Društvo za mikroskopiju, European Microscopy Society, ISHAM-International Society of Human and Animal Mycology, Serbian Society for Molecular Biology, IUBMB (International union for biochemistry and molecular biology).
Biotehnologija se bavi istraživanjem i primenom bioloških procesa i sistema (organizmi i njihovi produkti, ćelije i delovi ćelija) za stvaranje ili modifikovanje proizvoda ili procesa korisnih ljudima i uključuje i procene rizika od njene upotrebe (biološku sigurnost).
Etnobotanika se bavi istraživanjima specifičnih aspekata kulturnog i biološkog nasleđa određenog regiona i uključuje istraživanja o načinima na koje se nativne biljke koriste u tradicionalnoj i veterinarskoj medicini, ishrani i proizvodnji različitih lokalnih proizvoda. Ova istraživanja doprinose zaštiti biodiverziteta, održivom razvoju i efikasnom upravljanju resursima.
Ekotoksikologija proučava toksične efekte koji se javljaju kao posledica delovanja hemikalija na životnu sredinu. Toksični efekti se proučavaju na nivou molekula, ćelija, tkiva, organa, pojedinačnih organizama, populacija ili ekosistema.
Inflamacija je odgovor na oštećenja i opasnost u organizmu i sastavni je deo istraživanja u imunologiji, ali i drugim naučnim disciplinama, jer se javlja kod brojnih patoloških stanja poput dijabetesa ili raka. Imunologija proučava odbrambene mehanizme organizma na ćelijskom i molekularnom nivou kod infektivnih bolesti, kao i poremećaje imunskog sistema u autoimunskim bolestima i alergiji. Modifikacija imunskog sistema je korisna u lečenju ovih bolesti. Ona se može vršiti farmakološkom modulacijom ili imunoterapijom, gde se koriste imunske ćelije ili njihovi aktivni molekuli. Istražuju se akutno-fazni proteini i potencijalni biološki markeri inflamacije uklјučeni u modifikaciju i integraciju signalnih puteva u cilјu predikcije i intervencije u bolestima.
Ishrana je proces kojim telo koristi hranu za proizvodnju energije i održavanje života. Nauka o ishrani proučava ulogu hranljivih materija i drugih sastojaka hrane u rastu, reprodukciji, zdravlju i bolesti organizma. Sastojci hrane sa lekovitim karakteristikama nazivaju se nutriceuticima i mogu se koristiti za lečenje ili prevenciju bolesti. Sve je više alternativnih izvora hrane, kao što su jestivi insekti, koji treba da ograniče negativan uticaj proizvodnje hrane na životnu sredinu.
Metabolizam je skup svih hemijskih reakcija koje obezbeđuju energiju ćelijama i održavaju vitalno stanje ćelija i organizma. Metabolizam je strogo regulisan proces, a kontrola metaboličkih puteva omogućava organizmima da uspešno komuniciraju sa svojim okruženjem. Metabolička regulacija je ključna za razumevanje i lečenje brojnih hroničnih bolesti, uključujući dijabetes, gojaznost, hipertenziju i rak.
Mikologija proučava genetiku, rast i strukturu gljiva, ali i njihove interakcije sa drugim organizmima u ekosistemu. Oblasti mikoloških istraživanja na institutu obuhvataju medicinsku mikologiju, fitopatologiju i opisivanje novih vrsta gljiva sa stanovišta njihove potencijalne primene u biotehnologiji i industriji.
Mikrobiologija proučava strukturu, funkciju, genetiku i ekologiju mikroorganizama, uključujući bakterije, viruse, gljive i protozoe. U okviru instituta važne oblasti mikrobioloških istraživanja uključuju medicinsku mikrobiologiju, mikrobiologiju životne sredine i industrijsku mikrobiologiju.
Prirodni proizvodi su složena hemijska jedinjenja koja sintetišu organizmi i imaju specifičnu fiziološku ili ekološku funkciju. Istraživači na institutu se bave hemijskom karakterizacijom i izolacijom prirodnih proizvoda, metaboličkim inženjeringom, kao i procenom mogućnosti njihove primene u industriji (lekova, dijetetskih suplemenata i funkcionalne hrane, biopesticida).
Terestrična ekologija proučava odnose organizama i životnih zajednica (biocenoza) prema uslovima spoljašnje sredine i interakciju između živih bića na kopnu. Ova istraživanja pružaju konceptualnu osnovu za razumevanje procesa u kopnenim ekosistemima i njihove osetljivosti na promene u životnoj sredini i biotičke promene.
Zaštita životne sredine podrazumeva smanjenje ili sprečavanje zagađenja, negativnih uticaja na životnu sredinu, štete nanesene ekosistemima ili prirodnim resursima izazvane ljudskim aktivnostima.
Pregled publikacija
• Citiranost – SCOPUS
Oblast/polje istraživanja
Dr Ivana Momčilović se više od trideset godina bavi istraživanjima u oblastima molekularne biologije biljaka, fiziologije biljaka i biotehnologije. Njeno trenutno istraživačko interesovanje usmereno je na istraživanja u polju fiziologije stresa i molekularne biologije biljaka, posebno mehanizama koji su od važnosti za regulaciju toplotnog stresa i efekata zaštitnih jedinjenja (biostimulatora) na toplotnu toleranciju biljaka.
Obrazovanje
2004 | Doktor bioloških nauka, the University of South Dakota, SAD
1995 | Magistar bioloških nauka, Molekularna genetika i genetičko inženjerstvo, Biološki fakultet, Univerzitet u Beogradu, Srbija
1991 | Osnovne studije, Molekularna biologija i fiziologija, Biološki fakultet, Univerzitet u Beogradu, Srbija
Zaposlenje
2007 (u toku) | Odeljenje za fiziologiju biljaka, Institut za biološka istraživanja „Siniša Stanković“, Univerzitet u Beogradu, Srbija
2005-2007 | Department of Agronomy and USDA-ARS PSERU, Kansas State University, SAD
2000-2004 | Department of Biology, the University of South Dakota, SAD
1994-2000 | Odeljenje za fiziologiju biljaka, Institut za biološka istraživanja „Siniša Stanković“, Univerzitet u Beogradu, Srbija
1992-1994 | Katedra za fiziologiju biljaka, Biološki fakultet, Univerzitet u Beogradu, Srbija
Odabrani projekti
2023 (u toku) | Rukovodilac projekta #7589: "Employing modern aeroponic technology and stress-protective nanoparticles for improved seed potato production under elevated temperature - AerPotato", program PRIZMA, Fond za nauku Republike Srbije
2011-2019 | Rukovodilac projekta #TR31049: „Razvoj i primena proteinskih markera u odabiru sorti krompira otpornih prema visokim temperaturama“, Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije
2010-2012 | Partner/rukovodilac srpskog tima – SCOPES Project IZ73Z0128031/1: "Priming of the heat and drought tolerance in potato", Swiss National Science Foundation
Nedavne profesionalne aktivnosti
2022-danas | Gost urednik MDPI časopisa Plants (IF5-year=4.8)
Biotehnologija se bavi istraživanjem i primenom bioloških procesa i sistema (organizmi i njihovi produkti, ćelije i delovi ćelija) za stvaranje ili modifikovanje proizvoda ili procesa korisnih ljudima i uključuje i procene rizika od njene upotrebe (biološku sigurnost).
Fiziologija i molekularna biologija biljaka obuhvataju izučavanja mehanizama koji leže u osnovi rastenja i razvića biljaka, morfogeneze biljaka in vitro (organogeneze, somatske embriogeneze, androgeneze), sinteze i akumulacije specijalizovanih metabolita, odgovora biljaka na različite vrste stresora, kao i alelopatskih odnosa među biljkama.
Klimatske promene su sveobuhvatna i rastuća globalna pretnja biodiverzitetu i ekosistemima. Direktno dovode do fenoloških, fizioloških, morfoloških i etoloških promena; širenja invazivnih vrsta; smanjenja brojnosti i izumiranja nativnih vrsta. Izmenjeni klimatski uslovi utiču na promene u kvalitetu staništa uzrokujući promene u rasprostranjenju vrsta i životnih zajednica. Da bi se ublažili efekti klimatskih promena u životnoj sredini neophodno je njihova predikcija i razumevanje njihovog uticaja na živi svet.
Redoks biologija se bavi proučavanjem svih aspekata biologije koji su posredovani ili pod uticajem biohemijskih procesa redukcije i oksidacije. Redoks homeostaza je ključna za osnovne životne funkcije, kao što su metabolizam i disanje, i njeno narušavanje rezultira nastankom bolesti i starenjem.
Dr Dušica Ćalić, kao naučni savetnik je zaposlena u Institutu za biološka istraživanja „Siniša Stanković” u Beogradu, Srbija. Ona ima dugogodišnje iskustvo u oblasti fiziologije biljaka, biljne biotehnologije, biljne genetike, molekularne biologije biljaka, genetskog inženjeringa, biotičkog i abiotskog odgovora na stress. Njeno učešće u osnovnim i primenjenim naučnim istraživačkim projektima, 46 recenzirana rada u eminentnim međunarodnim naučnim časopisima, 2 poglavlja u knjigama, preko 150 izlaganja na različitim međunarodnim i domaćim konferencijama, recenzije naučnih radova u međunarodnim naučnim časopisima, kao i Međunarodni kurs "Molekularni i biotehnološki aspekti seksualne reprodukcije u višim biljkama" na Poljoprivrednom institutu Martonvasar, Mađarske akademije nauka (1998) finansiran od UNESCO, praktični kurs "Protočne citometrije“ na Institutu za oplemenjivanje grožđa, Gajzenhajm, Nemačka (2005) organizovan i podržan od strane COST, kontinuirana saradnjom sa Biotehničkim fakultetom u Ljubljani, Slovenija, afirmiše je kao kompetentnog istraživača.
Takođe, ima iskustvo u vođenju projekata Evropske saradnje u nauci i tehnologiji (EU COST Actions, Brisel-Belgija). Radila je sa mnogim studentima i volonterima na Odeljenju za fiziologiju biljaka IBISS-a (mentor 2 magistarska i 2 doktorska rada), mentor 3 srednjoškolca koji su osvojili prva mesta na državnom takmičenju iz biologije.
Ona je član KTT tima za transfer znanja i tehnologije na IBISS-u.
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Biotehnologija se bavi istraživanjem i primenom bioloških procesa i sistema (organizmi i njihovi produkti, ćelije i delovi ćelija) za stvaranje ili modifikovanje proizvoda ili procesa korisnih ljudima i uključuje i procene rizika od njene upotrebe (biološku sigurnost).
Fiziologija i molekularna biologija biljaka obuhvataju izučavanja mehanizama koji leže u osnovi rastenja i razvića biljaka, morfogeneze biljaka in vitro (organogeneze, somatske embriogeneze, androgeneze), sinteze i akumulacije specijalizovanih metabolita, odgovora biljaka na različite vrste stresora, kao i alelopatskih odnosa među biljkama.
Prirodni proizvodi su složena hemijska jedinjenja koja sintetišu organizmi i imaju specifičnu fiziološku ili ekološku funkciju. Istraživači na institutu se bave hemijskom karakterizacijom i izolacijom prirodnih proizvoda, metaboličkim inženjeringom, kao i procenom mogućnosti njihove primene u industriji (lekova, dijetetskih suplemenata i funkcionalne hrane, biopesticida).
Dr Dragana Matekalo (rođena Božić) zaposlena je na IBISS-u od 2007. godine. Nakon sticanja diplome osnovnih studija na Biološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu, na istom fakultetu završava master (2005. godine) i doktorske akademske studije (2014. godine). Eksperimentalni deo doktorske disertacija uradila je u laboratoriji za farmakognoziju Farmaceutskog fakulteta Aristotelovog Univerziteta u Solunu, u Grčkoj. Dr Matekalo se bavi proučavanjem biosinteze specijalizovanih metabolita biljaka i njihove regulacije na molekularnom nivou, kao i metaboličkim inženjeringom. Multidisciplinarni naučni pristup dr Matekalo i saradnja sa naučnicima iz Srbije i inostranstva (Grčka, Holandija, Nemačka) rezultovali su brojnim publikacijama u časopisima sa SCI liste i drugim publikacijama. Bila je član Organizacionih odbora domaćih i međunarodnih konferencija, uključujući simpozijume Društva za fiziologiju biljaka Srbije (DFBS) i TERPNET. Član je Društva za fiziologiju biljaka Srbije (DFBS) i Evropskog društva za biljnu biologiju (FESPB). Bila je mentor jedne doktorske disertacije i jednog master rada. Dragana je bila angažovana na različitim manifestacijama čiji je cilj popularizacija nauke - Noć Istraživača, Festival nauke, Drugarijada, Dan fascinacije biljkama kao i na različitim aktivnostima Centra za promociju nauke (CPN). Prevela je na srpski jezik knjigu “Šta biljka zna: vodič kroz svet čula”, autora Danijela Šemovica.
Biotehnologija se bavi istraživanjem i primenom bioloških procesa i sistema (organizmi i njihovi produkti, ćelije i delovi ćelija) za stvaranje ili modifikovanje proizvoda ili procesa korisnih ljudima i uključuje i procene rizika od njene upotrebe (biološku sigurnost).
Fiziologija i molekularna biologija biljaka obuhvataju izučavanja mehanizama koji leže u osnovi rastenja i razvića biljaka, morfogeneze biljaka in vitro (organogeneze, somatske embriogeneze, androgeneze), sinteze i akumulacije specijalizovanih metabolita, odgovora biljaka na različite vrste stresora, kao i alelopatskih odnosa među biljkama.
Prirodni proizvodi su složena hemijska jedinjenja koja sintetišu organizmi i imaju specifičnu fiziološku ili ekološku funkciju. Istraživači na institutu se bave hemijskom karakterizacijom i izolacijom prirodnih proizvoda, metaboličkim inženjeringom, kao i procenom mogućnosti njihove primene u industriji (lekova, dijetetskih suplemenata i funkcionalne hrane, biopesticida).
Dragana Antonić Relјin doktorirala je na Biološkom Fakultetu, Univerziteta u Beogradu (2022) na smeru Molekularna biologija i fiziologija bilјaka. Osnovne studije završila je na Biološkom Fakultetu, Univerziteta u Beogradu (2010). Zaposlena je na Institutu za biološka istraživanja „Siniša Stanković“ od 2011., na odelјenju za fiziologiju bilјaka. Oblast interesovanja joj je fiziologija stresa biljaka. Osnovni objekat njenog istraživanja je hortikulturna vrsta Impatiens walleriana (lepi Jova), koja je izrazito osetlјiva na deficit vode u podlozi. Ova hortikulturna vrsta se komercijalno proizvodi u Srbiji, a glavni ograničavajući faktor u proizvodnji, transportu i prodaji ove bilјne vrste jeste upravo izražena osetlјivost na deficit vode u podlozi. Najznačajnije rezultate u prevazilaženju osetlјivosti I. walleriana na vodni stres postigla je proučavanjem značaja primene salicilne kiseline (SA) pri uslovima vodnog stresa. Radila je na sekvenciranju transkrimptoma listova bilјaka I. walleriana, pri čemu su identifikovane sekvence kodirajućeg regiona tri dehidrinska gena (IwDhn1, IwDhn2.1 i IwDhn2.2).
U toku svog naučno-istraživačkog rada učestvovala je u realizaciji nacionalnog projekta TR31019: „Razvoj i primena biotehnoloških postupaka u dobijanju zdravog sadnog materijala ukrasnih bilјaka“ finansiranog od strane ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja republike Srbije. Član je Društva za fiziologiju bilјaka (DFBS) i Srpskog biološkog društva (SBD).
Biotehnologija se bavi istraživanjem i primenom bioloških procesa i sistema (organizmi i njihovi produkti, ćelije i delovi ćelija) za stvaranje ili modifikovanje proizvoda ili procesa korisnih ljudima i uključuje i procene rizika od njene upotrebe (biološku sigurnost).
Fiziologija i molekularna biologija biljaka obuhvataju izučavanja mehanizama koji leže u osnovi rastenja i razvića biljaka, morfogeneze biljaka in vitro (organogeneze, somatske embriogeneze, androgeneze), sinteze i akumulacije specijalizovanih metabolita, odgovora biljaka na različite vrste stresora, kao i alelopatskih odnosa među biljkama.
Klimatske promene su sveobuhvatna i rastuća globalna pretnja biodiverzitetu i ekosistemima. Direktno dovode do fenoloških, fizioloških, morfoloških i etoloških promena; širenja invazivnih vrsta; smanjenja brojnosti i izumiranja nativnih vrsta. Izmenjeni klimatski uslovi utiču na promene u kvalitetu staništa uzrokujući promene u rasprostranjenju vrsta i životnih zajednica. Da bi se ublažili efekti klimatskih promena u životnoj sredini neophodno je njihova predikcija i razumevanje njihovog uticaja na živi svet.
2021 – Naučni savetnik
Obrazovanje
2008. - Doktorske studije iz hemije, Hemijski fakultet, Univerzitet u Beogradu
1998. – Magistarske studije iz biologije, Biološki fakultet, Univerzitet u Beogradu
1994. – Osnovne studije iz biohemije, Hemijski fakultet, Univerzitet u Beogradu
Oblasti istraživanja
- Aromatične i lekove biljke
- Hemija prirodnih proizvoda
- biljne vrste rodova Gentiana i Gentianella
- Biotehnologija biljaka
Tehnike i metode
- Hemijska karakterizacija lekovitih biljaka korišćenjem analitičkih tehnika kao što su UV/VIS i HPLC
- Izolovanje biološki aktivnih jedinjenja iz lekovitog bilja (polifenolna jedinjenja)
- Analiza sekundarnih metabolita iz biljaka gajenih in vitro (fenolne kiseline, flavonoidi, ksantoni, iridoidi)
Učešće u projektima
- 2006-2010. Uloga redoks aktivnih supstanci u procesima održavanja homeostaze živih sistema (143034B), finansirano od strane Ministarstva nauke i zaštite životne sredine Republike Srbije.
- 2006-2010. Biomedicinska ispitivanja i razvoj nekih novih psihotropnih supstanci (143032), finansirano od strane Ministarstva nauke i zaštite životne sredine Republike Srbije.
- 2006-2010. Regulacija morfogenetskih procesa i sekundarnog metabolizma i genetičke transformacije biljaka u uslovima in vitro (143026V), finansirano od strane Ministarstva nauke i zaštite životne sredine Republike Srbije.
- 2011-2019. Biotehnologija in vitro – gajene, lekovite i ugrožene biljne vrste (173015), finansirano od strane Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije.
- 2011- 2019. Biološki mehanizmi, nutritivni unos i status polinezasićenih masnih kiselina i folata: unapređenje ishrane u Srbiji (III41030), Inovacioni projekat finansiran od strane Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja.
- 2008–2010. Bilateralni projekat Slovenije i Srbije: Poređenje različitih model-sistema antioksidativnog delovanja biljnih ekstrakata.
- 2018-2019. Bilateralni projekat između Slovenije i Srbije: In vitro propagacija i očuvanje ugroženih vrsta Gentiana i Gentianella u cilju održivog korišćenja biljnog materijala i bioaktivnih sekundarnih metabolita.
Biodiverzitet označava raznolikost i varijabilnost života na Zemlji. Obuhvata raznovrsnost na genetičkom, taksonomskom i ekosistemskom nivou. Biodiverzitet je važan kako u prirodnim tako i u veštačkim ekosistemima. Danas je biodiverzitet ugrožen gubitkom i fragmentacijom staništa, neodrživim korišćenjem resursa, invazivnim vrstama, zagađenjem i globalnim klimatskim promenama.
Biotehnologija se bavi istraživanjem i primenom bioloških procesa i sistema (organizmi i njihovi produkti, ćelije i delovi ćelija) za stvaranje ili modifikovanje proizvoda ili procesa korisnih ljudima i uključuje i procene rizika od njene upotrebe (biološku sigurnost).
Fiziologija i molekularna biologija biljaka obuhvataju izučavanja mehanizama koji leže u osnovi rastenja i razvića biljaka, morfogeneze biljaka in vitro (organogeneze, somatske embriogeneze, androgeneze), sinteze i akumulacije specijalizovanih metabolita, odgovora biljaka na različite vrste stresora, kao i alelopatskih odnosa među biljkama.
Prirodni proizvodi su složena hemijska jedinjenja koja sintetišu organizmi i imaju specifičnu fiziološku ili ekološku funkciju. Istraživači na institutu se bave hemijskom karakterizacijom i izolacijom prirodnih proizvoda, metaboličkim inženjeringom, kao i procenom mogućnosti njihove primene u industriji (lekova, dijetetskih suplemenata i funkcionalne hrane, biopesticida).
Telefon: +381 11 20 78 300
Fax: +381 11 27 61 433
Email: ibiss@ibiss.bg.ac.rs
Bulevar despota Stefana 142
11108 Beograd
Srbija
IBISS koristi analitičke "kolačiće" (eng. "cookies") za analizu korišćenja sajta u cilju unapređenja korisničkog iskustva, klikom na "Prihvatam" dajete saglasnost za korišćenje kolačića.